Tien jaar geleden kocht ik een woonark aan de Hoornsevaart, waarmee ik mij vestigde op Overstad. De vertrekkende bewoners zagen op tegen alles wat het gebied te wachten stond:‘Spoedig zal heel Overstad op de schop gaan, en aangezien het grote geld regeert zal dit stukje stad er niet leuker op worden.’ Waarna een buurman me bijpraatte over dat wat we voor het gemak maar even de bewonersparticipatie zullen noemen. ‘Eens in de zoveel tijd komt een nieuwe projectwethouder Overstad, ondersteund door een fris, duur advies bureau met ons praten over grootse plannen voor dit gebied. Daar reageren we dan op. Soms vragen ze ons om mee praten in werkgroepen, mee de schetsen in werkateliers, of mee te denken in bewonersgroepen. Dat doen we dan en horen daar vervolgens niks meer van. Tot een volgende wethouder zich na een jaar of vier meldt met weer een heel ander plan.’
Omdat de ondernemers van Overstad beduidend beter en frequenter op de hoogte worden gehouden dan de bewoners, schuif ik als verse Overstad-bewoner enige tijd later aan bij een voorlichtingsmiddag voor ondernemers. Hier onthult een door de gemeente ingehuurde hotemetoot van het ministerie van binnenlandse zaken de zoveelste nieuwe kaart voor het gebied. Wanneer hij in zijn toelichting bij mijn straat is aangekomen zegt hij: ‘Tja, daar liggen nu nog allemaal woonboten van hippies en zwervers, maar die zullen natuurlijk ter zijner tijd verwijderd worden om de gewenste kwaliteitsimpuls verder inhoud te kunnen geven.’
De BiZa bobo gaat, landschapsarchitect Adriaan Geuze komt. Met natuurlijk een nieuw, fris plan. Onze kade zal een geheel ander aanzien krijgen, de boten mogen dit keer blijven liggen, maar de illegale tuintjes en schuttingen zullen plaatsmaken voor een strakke stenen kade. Op de plek waar nu nog bedrijfshallen staan komen grondgebonden woningen, misschien zelfs wel een school. Dat de tuintjes niet illegaal zijn maar al 30 jaar netjes door de bewoners van de gemeente worden gehuurd blijkt een nieuw feit, dat zal worden meegenomen door de verschillende bureaus die een nadere oriëntatie zullen maken op de gewenste sociale en fysieke infrastructuur van Nieuw Overstad.
Dan, na vijftien jaar discussie keurt de gemeenteraad in 2008 eindelijk het masterplan Nieuw Overstad goed. Er wordt een werkmaatschappij opgericht, een kantoor ingericht, dit alles met het vertrouwde resultaat: alles blijft gewoon bij het oude. Nou ja, bijna alles. Daar waar volgens het vastgestelde masterplan nieuwe grondgebonden woningen hadden moeten verschijnen, worden oude bedrijfshallen gesloopt en vervangen door nieuwe, zo mogelijk nog lelijkere bedrijfshallen, en daar waar volgens de plannen een woonerfachtige omgeving had moeten verschijnen wordt een fors aantal extra parkeerplekken aangelegd.
Omdat de vorige bewoners –netjes met vergunning- een schutting hebben neergezet tussen mijn prettige woon-domein aan het water en de rest van Overstad heb ik al deze ontwikkelingen de afgelopen jaren met milde belangstelling gevolgd. Maar laatst was er zowaar weer een door de gemeente georganiseerde bijeenkomst voor bootbewoners. Belangrijkste agendapunt: er zijn klachten binnengekomen van ondernemers over de door bootbewoners neergezette schuttingen. Inderdaad, heel vervelend natuurlijk dat je bij het inparkeren van je nieuwe BMW op je gratis door de overheid beschikbaar gestelde parkeerplek het zicht op het water wordt ontnomen door dat gepeupel in die bootjes. Ook werden de bewoners geïnformeerd over het nieuwste ideetje van huidig projectwethouder Victor Kloos: Er moet net als in andere grote steden aan de waterkant een echt stadsstrand worden ontwikkeld, Overstad aan Zee.
Misschien inderdaad wel het beste wat je met de afgelopen 15 jaar van kostbare, zinloze plannenmakerij voor Overstad kunt doen: Zand er over!
Gert-Jan Leerink