"Heil Hitler", zo sloot dichter Lucebert meerdere brieven af naar zijn jeugdvriendin Trijn Koppijn, tijdens de Tweede Wereldoorlog. De kunstenaar bleek een fascinatie te hebben voor het naziregime. Of was het gewoon verliefde naar-de-mondpraat richting Trijn? Reden genoeg voor de gemeente Bergen, waar de Lucebertschool staat, om onafhankelijk onderzoek te laten doen.
Dat Lucebert in zijn jongere jaren leek te sympathiseren met de nazi's, was natuurlijk niet bekend toen in Bergen de Lucebertschool kwam, of toen de zijn dichtregel 'Van teveel spektakel wankel je allicht' bovenop het Alkmaarse stadskantoor werd geplaatst. Maar nadat in 2018 Luceberts biografie uitkwam, waar zijn voorliefde voor de nazi's werd belicht, gingen steeds meer wenkbrauwen in de regio omhoog. Raadsvragen werden gesteld, onderzoeken gestart. Moet hier iets mee gebeuren? (tekst gaat verder onder foto)
"Schrijf me of de censuur zo goedaardig is geweest deze tekening door te laten", schreef Lucebert in één van zijn brieven (foto: Literatuurmuseum)Volgens onderzoeker Graa Boomsma was Lucebert gewoon een verliefde jongen, die zijn Trijn graag naar de mond praatte, schreef NH, mediapartner van Streekstad Centraal. Het nazi-gedachtegoed was meer van haar dan van hem. Daarnaast werden brieven in tijden van de oorlog grondig doorzocht, en kan de Duitse censuur, volgens Boomsma, Lucebert woordkeuze hebben beïnvloed.
De gemeente Bergen, die al jaren van het Joods Overleg Bergen de vraag krijgt of de Lucebertschool een andere naam mag krijgen, vindt het tijd voor een onafhankelijk onderzoek. De komende maanden duikt het Literatuurmuseum in de brieven van Lucebert, om de context te kunnen bepalen. "Ze worden vanuit verschillende invalshoeken bekeken", zegt Bertram Mourits, Hoofd Collecties van het Haagse Museum, "zodat we tot een zo breed mogelijk beeld kunnen komen." De resultaten worden vóór april 2025 verwacht. (tekst gaat verder onder foto)
Al ruim anderhalf jaar is het college in gesprek met belanghebbenden, waaronder de nazaten van Lucebert, om te besluiten of de dichtregel blijft of gaat (foto: Streekstad Centraal)Ook de gemeente Alkmaar worstelt al lang met Lucebert. Het besluit over of de bekende rode letters op het Alkmaarse stadskantoor mogen blijven, is al een aantal keer uitgesteld. Momenteel doet de gemeente onderzoek naar wat de inwoners van Alkmaar zelf vinden.
Voor het eind van 2024 wordt de definitieve keuze over de letters gemaakt, zei de gemeente eerder tegen Steekstad Centraal. Het is ook bij navraag, onduidelijk of de gemeente Alkmaar betrokken is geweest bij het ontstaan van het Bergense onderzoek, er van op de hoogte is, of de uitslag betrekt bij de eigen beslissing.
